Hipertansiyon, kan basıncının normal kabul edilen değerlerin üzerinde (140/90 mmHg ve üzerinde) olmasıdır. Dünya erişkin nüfusunun yaklaşık %31’inde yüksek tansiyon görülmektedir. Dünya sağlık örgütüne göre her sekiz ölümden birinin sorumlusu olup, ölüm sıralamasında üçüncü hastalıktır. Türkiye’de hipertansiyonun görülme sıklığı % 11- 43 arasında değişiklik gösterir. Hipertansiyon çoğunlukla 40 yaş üstünde görülebilir.
Hipertansiyon felç, böbrek hastalıkları ve koroner kalp hastalıkları için önemli risk faktörüdür. Hipertansiyonlu kişilerin koroner kalp hastalığına yakalanma olasılığı normal tansiyonlulardan 3- 4 kat, felç geçirmesi 7 kat daha fazladır.
Kalıtım (ailesinde hipertansiyon olan kişiler), şişmanlık, yanlış ve düzensiz beslenme, ilaç kullanımı, stres, sigara, diyabet, alkol, fiziksel aktivite eksikliği, gebelik, menapoz dönemi, tuz tüketimini yüksek olması gibi nedenler hipertanisyona neden olabilir.
Kan basıncı dengeli ve düzenli beslenmeyle ideal aralıklara getirilir. Hipertansiyonlu kişiler, ilk önce ideal vücut ağırlığına gelmelidir. Tuz,güçlü bir damar büzücüdür ve tansiyonu düzenleyen bazı sistemleri etkiler. Bu yüzden tuz tüketimi azaltılmalıdır. Yapılan araştırmalarda Türkiye’de günlük 18 gram tuz tüketildiği ortaya çıkmıştır. Önerilen tuz tüketim miktarı ise 3-4 gramdır(1 çay kaşığı). Aşırı tuz ve tuzlu besinleri (konserveler, turşular, hazır besinler, salamura besinler, tuzlu kuruyemişler, sosis, sucuk, jambon gibi) tüketmeyiniz. Yemekler tuz konmadan pişirilmelidir, ekmeğin de az tuzlu olmasına özen gösterilmelidir. Maydanoz, nane, kekik, dere otu, limon suyu, soğan gibi tat vericilerin yemekte kullanımı tuzun eksikliğini giderecektir. Potasyum içeren meyve ve sebzelerin yeterli miktarda tüketilmesi yüksek tansiyon problemini azalmaya yardımcı olur.Süt, yoğurt, muz, kayısı, hurma, üzüm, kereviz, fasulye, ıspanak potasyumdan zengin besinlerdir.
Gün içerisinde 3-5 porsiyon meyve ve sebze tüketmeye özen gösteriniz. Haftada en az 2 kez balık tüketimi kan basıncını dengelemede önemlidir. Süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, badem, fasulye, tofu gibi kalsiyumdan zengin besinler ile badem, yulaf ezmesi, patates, yer fıstığı, buğday kepeği, börülce muz gibi magnezyumdan zengin besinler yüksek tansiyonu önlemede olumlu etkilere sahip olduğu görülmüştür.
Hayvansal kökenli doymuş yağlar (tereyağı, sade yağ ,katı margarin ,içyağı gibi) kullanılmamalıdır. Bu besinler, kandaki kolesterol düzeyini ve buna bağlı yüksek tansiyon riskini arttırmaktadır. Sigara ve alkol tüketiminden kesinlikle uzak durulmalıdır. Maden suyu, içerdiği mineraller dolayısı ile böbrek ve tansiyon hastaları için zararlı olabileceğinden tüketimine dikkat edilmeli; mümkün olduğunca tüketilmemeye çalışılmalıdır.
Düzenli egzersizin kan damarları üzerinde olumlu etki gösterdiği bilinmektedir. Kalp ve damar sağlığınız için her gün en az 30 dakikalık yürüyüşler yapmak, tansiyon problemini en aza indirmenize yardımcı olacaktır.
