Suriye’deki savaştan kaçarak Türkiye’ye gelen mültecilerin sermaye sahiplerince kayıt dışı olarak çalıştırmasından dolayı daha çok artan işsizlik, son iki yılda korona virüs pandemisinden dolayı tavan yaptı. Alanya’da özellikle turizm sektöründe yetişmiş kalifiye personel pandemide işsiz kalmasından dolayı farklı sektörlere yönelmek zorunda kaldı. İki yıllık pandemi kısıtlamalarının ardından normal bir sezon geçirecek olan Alanya’da özellikle turizm ve hizmet sektöründe çalıştırılacak personel arayışları arttı. Ancak işçi arayanlar da iş arayanlar da umutlu değil. Rusya–Ukrayna savaşından dolayı ülkelerinden kaçan iki ülkenin varlıklı kesiminin Alanya’da talep artışına neden olmasından dolayı emlak piyasasında fiyatlar arttı. Yerli halk kiralık daire bulmakta, bulduklarının ise kirasını ödemekte zorlanıyor. İş arayanlar iş bulsa bile aldıkları maaşın ev kirasına yetmemesinden endişeli. Bu nedenle iş ilanları artsa da istihdam konusunda eksikler devam ediyor. Konu hakkında sektör temsilcileri sorun ve çözüm noktasında düşüncelerini aktardı.
“ALANYA’DA ÇALIŞMAK CAZİBELİ OLMAKTAN ÇIKTI”
Hotel Kat Hizmetleri Eğitimi ve Dekorasyonu Derneği (HOTED) Onursal Başkanı ve Başdanışmanı Hakan Halit Yeni, kalifiye personelin en büyük sorunlarından birisi olduğunu söyledi. Yeni, “10 yıldır sürekli olarak elimizdeki personele sahip çıkın dedim. O zaman bize burun kıvırdılar. Gel oteli sen yönet dediler. Konuya duyarsız kaldılar. Turizmcilere Türk personelin 2-3 ay maaşla geçinemeyeceğini ve 6-7 ay ekmek kapılarını açmalarını söyledik. Hiçbiri de bunu yapmadı. Personeli kendi hallerine terk ettiler. İnsanlar aç kaldı. Alanya’nın 5-10 yılda yetiştirdiği bu personelin yüzde 50-60’ı aç kaldı. Ev kirası 5-6 bin TL. Personel kiralık ev de bulamıyor. Alanya’da çalışmak artık cazibeli bir yer olmaktan çıktı. Çünkü personel 2-3-4 ay gibi sürede çalışarak geçinemeyeceğini anladı. İkinci olarak personel kendisine sahip çıkılmadığını anladı ve sektörden umudunu kesti. 4 bin 250 TL asgari ücret ile çalışan ev kirasını ödeyemiyor. Personele uzun vadeli sahip çıkılmalıydı ancak çıkılmadı. Turizm tesislerinde çalışan personel köyüne, kasabasına gitti. Tesislerdeki oda temizleyicileri üç harfli marketlerde temizlik görevlisi olarak çalışmaya başladı” dedi.
“HERKES TURİZME İHANET EDİYOR”
Turizm tesislerindeki personelin hala sektörü bırakmaya devam ettiğini vurgulayan Yeni, “Turizmciler bu kafayla giderse ellerindeki personeli de kaybedecek. Çünkü personele devlet de turizmci de sahip çıkmadı. Bildiğim sayı belirsiz. Şimdi bir de yabancı personel çıktı. Türk vatandaşlarını 6-7 ay istihdam etmemek için paravan şirketlerle Orta Asya’dan 3-4 aylık paketler halinde kişiler getirildi. Bunları getirenler kendi ülkesine, vatandaşına ihanet ediyor. Bu böyle yürümez. Bunu Türk personele 3 ay fazla maaş vermemek için yapıyorlar. Dışarıdan adam getirilmeye devam edilirse ellerinde kalan yüzde 55’lik kesimi de kaybedecekler. İllaki personel alacaklarsa kendi içimizden almaları gerekiyor. Herkes turizme ihanet ediyor. Umarım önümüzdeki 2-3 yıl sonra bu söylediklerim tekrar bir daha hatırlatmak istemem” diye konuştu.
“12 AY ÇALIŞACAKLARI İŞLERE YÖNELİYORLAR”
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili de, “Turizmde kalifiye eleman eksikliği ne yazık ki hissediliyor. Kalifiye eleman bulma noktasında elimizden geleni yapıyoruz. Çalışanların 12 ay işinin olması önemli. Ekonomik koşullarla doğru orantılı olarak belirli bir zam yapılsa da geçim sıkıntısı nedeniyle insanlar 12 ay sürekli çalışabilecekleri farklı işlere ve sektörlere yöneliyor. Ayrıca daha az maliyetli olması açısından yaşamın daha az masraflı olduğu kentlere ya da kendi asli yerlerine, kasabalarına, köylerine dönüyor. Her sektörde sıkıntılar mevcut. 12 ay istihdam anlamında çalışmalar yapıyoruz ancak ev kiraları, yiyecek, içecek fiyatları belli. İnsanların aldıkları ücretle hayatlarını idame ettirebilmeleri ve rahat etmeleri gerekiyor ki bu sorunu aşabilelim” ifadelerini kullandı.
“20-30 KATLI DİKEY YAPILAŞMA OLMALI”
Alanya Emlakçılar Derneği (ALEMDER) Başkanı Özgür Erbaş da, “Alanya artık kabuğuna sığmıyor. Aşırı talep gelince konut üretmekte zorlanılıyor. Yabancılar için konut var ancak yerli vatandaşlar için yok. Sorunun çözümü için Çıplaklı-Karkocalı bölgesinde sadece yerliye yönelik 20-30 katlı dikey yapılaşma olmalı. İkinci olarak Demirtaş, Konaklı, Payallar bölgelerinde Alanya Belediyesi konut yapmalı. İnsanlar merkezden bu bölgelere gitmeye teşvik edilmeli” dedi.
“SAVAŞ BİTİNCE 10 BİN TL’LİK DAİRELER NE OLACAK?”
Yine kamu kurumları için lojmancılığın desteklenmesi gerektiğini söyleyen Erbaş, “Alanya Belediyesi bunu destekleyebilir. Alanya’dan tayin isteyenler var. İnsanlar buradan gitmek istiyor. Emlak dernekleri, belediye başkanı ve kaymakamın katılımıyla bu sorunların çözümü için toplantı yapılıp beyin fırtınası yapılabilir. Ticaret il müdürlükleri ciddi denetimler yapması gerekiyor. İnanılmaz rant var. Vergi dairesine komik rakamlar bildiriliyor. Yabancılar için bir kampanya yapılabilir. Yabancılara kiraya verme konusunda temkinli olunabilir. Savaş bitti diyelim. 10 bin liraya verilen dairelere, içindeki eşyalara ne olacak? Binanın fiyatı yarı yarıya düşecek. Şu anda Demirtaş’tan inanılmaz bir talep var ama bu mahallenin altyapısı uygun değil. Böyle sürerse 3-4 sene sonra çalıştıracak işçi de bulamayacağız. Oteller kendisine lojman yapmak zorunda kalacak” diye konuştu. – Erkan Uysal
