Antalya Ticaret Borsası tarafından Kasım Ayı Hal Endeksi açıklandı. Kasım ayında domates fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 43.15 azaldı. Alanya’da da yoğun olarak üretimi yapılan domates fiyat endeksindeki azalmayı değerlendiren Alanya Toptancı Hali’nde komisyonculuk yapan ve aynı zamanda Alanya Avokado Üreticileri Birliği Başkanı olan Hilmi Sevilgen, domates fiyatlarının geçen yıla göre yarı yarıya aşağı düştüğünü söyledi. Sevilgen, “Domatesin fide, ilaç maliyeti ve diğer masraflar da yüzde 30-40 daha arttı. Domates çiftçisi olarak şu an geçen yılla bu yıl kıyaslandığında gerideyiz. Burada özellikle ihracat kapıları hususu yine önem arz ediyor. İhracat kapılarının artık bir şekilde mutlaka açılması gerekiyor. Eğer açılmazsa önümüzdeki sene domatesi 100 TL’den bile yiyemeyiz. Çünkü bu seneki bu maliyetleri üreticiler ödeyemeyecek. Çekmiş oldukları kredileri ödeyemeyecekler. Üretici para kazanamazsa ekim yapmayacak. Ekim yapamayınca da önümüzdeki yıl domatesi kaç liradan yiyeceğimizin hesabını iyi yapmalıyız. Şu an domates ucuz diye ne tüketiciler sevinsin ne de TEFE-TÜFE üzerinden avunulsun. Bu senenin acısı önümüzdeki sene çıkar” dedi.
“ÜRETİCİLERİNİN HİÇBİRİ SENEYE DOMATES EKMEYECEK”
Acil bir şekilde domates üreticilerine pazar bulunması gerektiğini vurgulayan Sevilgen, “İthalat ihracat noktasında acil bir şekilde pazarlık yapılması lazım. Bu sadece domates özelinde değil. Salatalık, patlıcan, narenciye grubunun hepsinde şu an durum bu şekilde. Eğer gidişat bu şekilde devam ederse domates üreticilerinin hiçbiri seneye domates ekmeyecek. Üretici bu gidişle sadece kendi ihtiyacı olan kadarını yetiştirecek. Üretim yapamayanlar düşünsün gerisini. Bu seneki domatesin acısı önümüzdeki sene çıkacak. Geçen sene domatesin satış fiyatı 30-40 liraydı. Bu sene 15 lira ve bu sene fide fiyatlarında ciddi bir artış var. Küçücük fidelerin fiyatı ikiye katlanmış. Üretici halciye borçlanıyor. Önümüzdeki seneye üretici borçla girecek. Belki önümüzdeki sene bile ödeyemeyecekler. Bu koşullar altında üretici nasıl üretim yapsın” diye konuştu.
“ÜRETİCİ ŞU AN ZARAR EDİYOR”
Alanya Hal Komisyoncuları Derneği Başkanı Adem Kaya da, “Fiyatlar çok düşük geçen yıla göre 15-18 lira, maliyet 20-25 lira arası. Patlıcan da çok düşük 15 lira. Domates geçen yıl 25-30 lira arasındaydı. Böyle giderse önümüzdeki sezon domates üretimi azalır. Üretim azalınca da talep artar ve fiyat yükselir. Bir dengesizlik oluşur. Devlet yetkililerinin acilen ihracat kotasını artırması gerekiyor. Başka alternatifler aranmalı. Sadece Ukrayna’ya bağlı kalmamamız gerekiyor. Gerekirse ihracat yapılan tüccarlara teşvik verilmesi lazım. Bu eskiden yapılıyordu. Üretici şu an zarar ediyor. Zarar etmeye devam ederse üretim yapmayacak. Girdi maliyetleri her geçen gün artıyor” dedi