Avro ve doların önlenemeyen yükselişi piyasalardaki paniği de arttırdı. Maliyetlerin artması nedeniyle alım gücü iyice düşerken 2019 için tehlike çanları da çalmaya başladı. Esnafın genellikle kiralarını ödediği mayıs ve haziran ayında kurdaki artış nedeniyle neredeyse yüzde yüz artan kiralar esnafın belini bükerken umutlar artan turist sayısına bağlandı. Ancak, Alanya’da bazı sektör temsilcileri 2019 için “Yıkım Kapıda” derken, kurun artışından dolayı kazançları arttı denilen turizmcide dalgalanmadan memnun değil. Gerçek Alanya Gazetesi olarak öncelikle artıştan kar ediyor denilen turizm sektörüne soruları yönelttik.
“DÖVİZ ARTIŞI DEĞİL, İSTİKRAR GEREK”
Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili: “Turizm açısından bakarsak döviz ile satış yaptığımız için gelirler artıyor ancak maliyetlerimizi de arttırıyor. Doğru ve güven veren döviz kuruna ihtiyaç var. İstikrar olursa hamleler daha kolay yapılabilir” diye konuştu.
“ÜRETİCİ BÜYÜK SIKINTI YAŞAYACAK”
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Alanya Bölgesel Yürütme Kurulu (BYK) Başkanı Suat Çavuşoğlu: “ Türkiye’de yapılan anlaşmalar Türk Lirası üzerinden yapıldı. Otellere, acentelere gelen para avro üzerinden gelir. Otelcilerin kazancı artıyor ancak diğer 52 sektördeki kazanç düşüyor. Doların artışı petrolün enerjinin artmasına neden oluyor. Tedarikçilerin maliyetleri artıyor yani üretici sıkıntı yaşayacak“ ifadelerini kullandı.
“ARTIŞIN ETKİLERİ YIKICI OLACAK”
Dünyanın en büyük turizm örgütü Scal Alanya Başkanı Mehmet Nedanlı kur artışının yıkım etkisi yapabileceğini söyledi. Nedanlı, “Bu artışın etkileri yıkıcı olacak. Çok düşük fiyatlar nedeniyle gelen turist profili değişti. Değişen profil demek müşterinin cebinden çıkan paranın 3-4 yıl önceden daha az olması demek, bu da düşük fiyatlardan kaynaklanıyor. Biz fiyata endeksli satılan bir turizm ülkesiyiz. Cebindeki parayı tutturan yanına da 50-10 avro para alan turist Türkiye’de tatil yapabiliyor ama para harcayamıyor. Kendimden örnek verirsem, geçen yıla göre geçen ay 250 kişi daha fazla taşıdım yüzde 20-30 artış demek ama kazanç anlamında bir şey değişmedi” diye konuştu.
“2019’DA İÇ PAZAR DA KRİZE GİREBİLİR”
Döviz kurundaki artış nedeniyle Türk Lirası üzerinden satışları yapılan iç pazarın durumunu da değerlendiren turizmciler bu yıl için değil ama 2019 için tehlike çanlarının çaldığını ifade ettiler. ALTİD Başkanı Burhan Sili, “kurun artışı devam ederse gelecek yıl tatile çıkacak yerli vatandaş bulmak da çok zor oalcak” derken TÜRSAB Alanya BYK Başkanı Suat Çavuşoğlu, “Bu yıl içine erken rezervasyonlardan dolayı pek sorun yaşanmayacaktır. Ancak oteller fiyatlarını dövize göre belirler döviz bu denli artarsa 2019’da iç pazarda kriz olabilir” diye konuştu.
Kur artışından faydalanıyor denilen turizm sektörü artışın tehlikelerini böyle ifade ederken. Tehlikenin boyutu diğer sektör temsilcileri tarafından ortaya konuldu.
“BU HESAPTAN ÇIKMAMIZ ZOR”
Alanya Pansiyoncular Odası Başkanı Hüseyin Değirmenci: “Geçen sene bu vakitler dolar 3.4’tü şimdi 4.83. Dün 4.60’dı. Dünden bu güne bile böyle hızlı bir artış var. Geçen yıl bu dönemden bu yana döviz yaklaşık yüzde 50 artmış, ancak bizim belirlediğimiz satış tarifesindeki fiyat yüzde 8-10 arasında kalmış durumda. Dükkan kirası başta olmak üzere tüm maliyetlerimiz yüzde 50 arttı. Bu hesaptan çıkmamız zor görünüyor. Dükkan sahipleri bize kızıyor ama kuru sabitlemeliyiz. Bu yıl turist artışı var bir nebze iyi olacak ama sonrasında büyük sıkıntılar olabilir” dedi.
“AMERİKA’DA YAŞAMIYORUZ”
Alanya Bakkallar Odası Başkanı Velittin Yenialp de dükkan sahiplerine seslendi. Yenialp, “Biz Amerika’da yaşamıyoruz. Türkiye’de yaşıyoruz. Bizim para birimimiz var Türk Lirası. Dükkan sahipleri kiraları TL üzerinden belirlesin. Onlardan en büyük isteğimiz budur. Biz kiralarımızı genelde bu aylarda öderiz ama esnafın kira ödeme gücü kalmadı. 2 yıl önce döviz kuru 2 TL civarlarındaydı yine aynı kurdan kiralar belirlensin. Ama bu şekilde devam ederse yakında kiraya verecek kimseyi bulamayacaklar. Bulurlar ise de onlar da dolandırıcılar olacak. Esnaf zor durumda” şeklinde konuştu.
TARIMDA 2019 TEHLİKESİ
Turizm sektörü ve esnafın ardından tarım sektörü de artışın etkilerine dikkat çekti. Alanya Ziraat Odası Başkanı Turgut Musluoğlu, Gerçek Alanya Gazetesi’ne verdiği röportajda acı tabloya dikkat çekti. Musluoğlu, “Biz örtü altı üreticiyiz ve örtü altında tohumda dışa bağlıyız, ilaçta dışa bağlıyız, gübrede dışa bağlıyız, akaryakıtta zaten dışa bağlıyız dolayısıyla dışarıya bağlı olduğumuz konularda dolara endeksliyiz. Doların her gün yükselmesi bölge üreticisinin cebinden TL olarak çıkan bir bedeldir. Ürettiğimiz ürünlerdeki maliyet her gün artmakta ama fiyatlara bakıldığında salatalık şuanda 20 kuruş, 2 sene önce de 20 kuruştu, 4 sene önce de 20 kuruştu. Ama aldığımız ilaç ve gübre fiyatları şimdinin yarısı kadardı. Doların yükselmesi girdilerdeki tüm kalemlerimizi etkiliyor. Bunun sonucunda; mayıs- haziran tarım sezonu sonu bu yüzden rahatız bu sezonu zaten bitirdik. Asıl sorun bu girdi fiyatları ile önümüzdeki yılın ürününü seraya koyabilecek miyiz bunu düşünüyoruz. 2019’da üretim yapabilecek miyiz bilmiyorum“ İfadelerini kullandı. (Haber Merkezi)
